Ku-j oe nog heug`n dat……..


Oe moeder iedere dag um 5 uur de piepers ging jass`n.
De bakker elke dag an de deure kwam veur un half breudj`n.
Da`j witbrood – bruunbrood – roggebrood – beschuut en regeringsbrood hadd`n, en als luxe un wit of bruun bolletje of puntje en un krent`nbol.
Regeringsbrood was un grauwwit brood en veul goedkoper dan witbrood.
Er thuus un boodschapp`n boekie wed innevuld, woarin ie opschreef wa-j die wèèke neudig had.
Da`j nog op de pof boodschapp`n kon doen, en 1x in de wèèke of moand kon betaal`n.
De melkboer iedere dag an de deure kwam met un bakfietse of met peerd en waag`n.
Da-j nog un halve of un hele liter lösse melk kon krieg`n die vanuut un grote melkbusse wed e-tap in un grote schenkkan met un handgreep, en doar sjouw`n de melkboer mee noar oe huus, en doar wed de melk in un litersmoat e-goot`n en weer oaver e-geschonken in un pannetje van oe eig`n.
Later ko`j ok fless`n melk krieg`n, doar zaat`n van de zilver`n afdekduppies op,
En die ko`j toen spoor`n veur de zending in Afrika.
De melk bewoard wed in un pannetje met un deksel in de kelder (want wie had`n nog geen koelkast thuus) (loat stoan un diepvriezer)
As de melk zuur e-word`n was, dat oe moeder doar dan hangop van maak`n, dan wed die dikke melk in un theedoek e-doan en an de wasliende e-hang`n um uut te lekk`n bitje bruune suuker de`r bie en….de èèn vond ut lekker de ander mos ter niks van hebb`n.
Dat geld`n ok veur de kruudmoes warm of kold, of ie vind ut lekker, of ie vind ut dr-uut zien asof ut al un keer e-gèet-n was.
De petroleumboer 1 x in de wèèke langs kwam ok met peerd en wagen, want…. oe oliestelletje mos ok brand`n veur dat lekkere stuksie suddervleis.
Elke moandag un grote waskètel op un grote gaspit stond te koak`n met witte of bonte was.
Da`k mien moeder vaak e-holp`n heb met de was deur de wringer te drèèj`n, dat vond ik leuk as kind, en de wasliende hing s`moandags altied vol.
Dat de hele vuule was nog echt met un borstel op un plank wed e-boend, en de minder vuule was oaver un wasbord wed e-haald.
Dat de buur`n de was nog veur oe binn`n haal`n as ut begon te règenen aj toevallig niet thuus waar`n.
Dat er bie ut loatste spuulwoater un zakkie blauw ging veur un mooie witte was.
Dat ut witte oaverhemd nog e-steven wed met stiefsel (crack-free)
De schelleboer de eerpelschell`n en gruunteafval nog bie oe thuus op kwam haal`n 1x in de wèèke, en dat dat e-koak wed als slobber veur de varkn`s.
Dat oe moeder in het noa-joar de beuntjes en andere gruunte zelf inmaak`n in un groote keulse pot woarop un ronde plank lag met un rond gat in ut midd`n, en doarop wed un grote zuurkoolkei e-leg as gewich um alles goed an te drukk`n.
En ok in ut noa-joar stond bie ons ut schap in de kelder vol met weck-pott`n met zelf ingemaakte gruunte en fruit.
Dit gebeur`n in un grote weck-ketel met un thermometer, dit ging in pott`n met un weck-ring, en die zoog zichzelf vacuüm. As er geen luch bie kwam, dan bleef dat meer dan un joar goed of zelfs veul langer.
Dat oe ouders elk noa-joar un poar mud eerpels opsloegen veur de winter in un aparte ruumte woar ut niet vroor.
In un bed sliep met in de winter un matras van kapok minstens 2 echte wolle dèkens en un dikke gestikte dèken.
Dit alles mos ok wè want de iesbloem`m stond`n op de raam`m, ondanks dat ut reukgat van de schoorsteen deur mien sloapkamer liep.
Da`j s`nachts deruut ging`n veur un bokswedstried van Cassius Clay.
De iescoboer van Sjamin met un ieskar in de stroat kwam en da`j un pakkie ies met 2 lösse wafeltjes kog veur 2 dubbeltjes, en veur un kwatje dan ha`j d`r un randje suukola langs zitt`n.
Elke wèèke oe loonzakkie lös in de hand`n kreeg met un heel lang dun loonstrookie.
En da`j doar nog 48 uur veur mos wark`n, 6 daag`n in de wèèke, en vaak nog langer.
Da`j nog op un zwart-wit beeld noar Pipo de clown – Swiebertje en tante Hanny heb e-keek`n en….in het Biesletstadion noar Ad en Keesie en noar Sjoukje Dijkstra.
Da`j iedere vriedag e-wass`n wed in de teil.
En he`j Ko van Dijk nog toneel zien speul`n op de TV.??
En weet ie nog wie Apollo Henkie was?
da`j 2 x in de wèèke de zink`n vuulnisemmer an de weg zett`n, en dat die allemoal nog met ut handje wed`n lèèg e-gooid.
Er s`winters 2 mann`n in de kou achterop un langzaam rieënde vrachwaag`n stond`n vol met streuizand vermengd met pekel, en dit met un batse schep veur schep oaver ut gladde wegdek streui`n.
Da`j kleer`n speciaal veur de zundag heb e-draag`n.
Dat oe moeder in ut veurjoar ut hele huus oaverhoap haal`n veur de grote schoonmaak.
Dat ut zeil in de kamer nog e-poets wed met boenwas, en dat ut glom as un spiegel. En da`j goed uut mos kiek`n da`j niet op uut gleej`n.
Dat de kachel de eenigste bron in huus was die warmte gaf.
Dat de koal`nboer an huus kwam met un zak eierkoal`n – brikett`n - cooks of antraciet, he droeg de zak op de nek, en sjouw`n die noar ut koal`nhok woar he de zak lèèg gooi`n, en de lèège zak weer mee nam.
Later ging ie noar ut koal`nhok um met un koalschep de koal`nkit vol te scheppen die`j weer mee noar binn`n nam um de kachel of heerd te vull`n.
Dat de kachel nog e-poets wed met kachel-zwart (dat was un soort schoensmeer, mar dan veur kachels)
En dat er in de kachel nog ruutjes zaten van mica, en die mos dan 1x in de wèèke schoon maak`n met spiritus (andes ko`j der niet deur heer kiek`n)
Da`j nog un wasrekkie um de kachel had stoan um de was te dreug`n.
Dat er veul gezinn`n waar`n die un libertystoel hadd`n, dat was zo`n luie stoel woarvan ie de rugleuning kon verstell`n met un rond hout`n stokkie die`j in gleufies kon legg`n.
Da-j noar de Chinees ging veur un pannetje nasi goreng of bami en doar lag dan un plakkie ham op met zo`n uutgedreugd gebakk`n eitje.
Da`j op de Vglo - Ambachtschole – Ulo of Hbs e-zèèt`n heb.
Da`j oe versleet`n kleer`n meegaf an un lomp`njood die ens in de zoveul tied langs de deure kwam ( Lomp`njood was toen un normaal woord, noe heet ut diskriminatie) Hè nam ok oud iezer mee, en veur de karsdagen riep hè deur de stroat “haze en konien-nvell`n, ok doar kree`j dan un poar cent`n veur.
Dat de onderste 30 centimeter van oe achterspatbod van de fietse wit mos wèèn.
Da`j nog un telefoon had met un dreijschieve.
Da`j veur un dubbeltje per gesprek kon bell-n in un telefooncel, en asse begon te piep`m dan mos ie er geld bie in werpen, of andes we`j af e-kap.
Dat oe kinder`n nog katoen`n luiers droeg`n, die ie noa gebruuk eerst in de wèèke mos zett`n en dan nog zelf mos uutwassen.
Da`j nog op un Sparta – Zundapp – Kreitler of Puch heb e-reej`n.
En ok op rolschaatsen heb e-reej-n met 4 wiel`n (merk Hudora en Gloria)
Da`j ens in de zoveul tied noar un badhuus ging, doar kon ie veur 2 dubbeltjes met an en uut kleed`n veur 20 minuut`n oe eig`n doez-n, en met 15 minuut`n wed er op de deur e-klop da`j oe mos afdreug`n en ankleej`n, un bad kost`n un kwatje veur 20 minuut`n.
Da`j un keuper`n trekbel en de briev`nbus elke wèèke mos poets`n.
Da`j elke zoaterdagmiddag effe un hark deur de grind haal`n um ut huus.
Da`j zoaterdags langer mog opbliev`n en dan mog ie mee pinda`s dôpp`n an de grote toafel, en dan kreeg ie un glas gazeuze limonade (Exota)
Da-j zonder mobieltje de deur uut ging.
Da`j nog un echte zak patat kreeg veur 2 duppies en met majonèèze dan mos ie un kwatje betaal`n.
Da`j nog op bazooka bloaskauwgom heb e-kauwd.
En da`j de koffieboon`n zelf mos maal`n met un koffiemeul-n die an de wand
e-schroef was met zo`n moatbèkertje dr`onder zodat ie de juuste hoeveelheid had um in de filterpot te doen woar ie elke keer un scheut koak`nd water op mos giet`n.
As de koffie e-filterd was dan schonk ie dat in un kuppie en dan kwam doar un scheut heite melk bie.
Dat er un keerl langs de deure kwam met un agosiekiste um de nek die helemoal vol zat met klossies garen – noald`n – elastiek – pleisters – knopen en vingerhoedjes, en dit an de deure probeern te sliet`n veur un poar cent`n.
Da`j nog mens erger je niet en halma an de keuk`ntoafel e-speuld heb.
Dat de örgelman met zien pierement (die hè zelf mos draei`n) ok huus an huus met zien mansbakkie, langs de deure kwam.
Dat oe moeder elke wèèke de stoep ging schrobb`n.
Dat er ok un schaer`nsliep ens in de zoveul tied langs de deure kwam, en die keerl had mien tog un mooie sliepkarre.
Dat er ok un viskar en un gruuntekar elke wèke deur de stroat kwam.
Da`j un hout`n plee thuus had`n met un rond gat in de midd`n en met un ronde deksel der`op, en dit alles kwam tereg in un beerput.
Die put wed lèèg e-haald met un grote zuugwaag`n van de gemeente.
Dan stond de waag`n op de stroat, en dan lei`n ze van die iezer-n buuz`n langs oe huus, die wed`n an mekaar e-koppeld met an ut end un rubber`n slang die in de beerput wed e-hang`n. En dan zoog de waag`n de put lèèg.
De buuz`n hing`n an de zietkant van de waag`n.
Aj de put zelf lèèg haal-n dan mos dat s`oavends noa 22.00 uur gebeur-n anders dan kree-j doar un bekeuring veur.
Veul huuz`n hadd`n ok un zinkput, die mos ie vaak zelf graav`n zo`n meter of 5 diep, en die gooi`n ze dan vol met puin. Doar looz`n ie vaak ut gootsteenwater in. Disse put ging joar`n mee veur dat he verzadig was.
Bie de huuz`n die al un wc pot hadd`n stond vaak un waterkan noast de wc um disse noa de grote boodschap deur te kunn`n spuul`n, vake ok met un borstel.
Da`j op un verjoardag as luxe un toosie kreeg`n met un plakkie hardgekoakt ei. Dat oe oma un egte opoe was met hoas altied un zwatte bloem`mjurk an , en un knotje achter op ut heuf.
Dat veul moeders de kouss`n nog zelf stopp`m met un woll`n droad in un stopnoalde en met zo`n hout`n paddenstoel onder ut kousegat.
Da`j nog un perronkaatje mos koop`m veur un duppie as ie iemand noar de trein wou breng`n.
Da`j nog met zien tweej`n in un hout`n schoolbank heb e-zèèt`n met 2 inkpotjes, en da`j e-schrèèv`n heb met zo`n kroonpennetje die`j dan in dat inkpotje mos doop`m um te kunn`n schriev`n.
Da`j nog in zo`n gruune VAD-busse heb e-zèèt`n, en da`j blie waar`n da`j op de ploats van bestemming was. Foj wat stonk-n die buss`n noar dieselolie.
Dat oe stapoav`nd um 8uur begon en da`j um 12 uur thuus mos wèèz`n.

Mens`n die dit allemoal nog kunt heug`n, bint van de zogenoamde 3e lèèftied, en al un mooi poosie met pesjoen.
En ik hôpe, da`j mar gezond oud mag word`n.

Nb: door "Ferdinand Blom" vertaald in het "Nedersaksisch Dialect".